НОВ ЗАКОН ЗА ПУШТАЊЕ МУЗИКА! Ем глупаво формулиран, ем, не му е време.

Штотуку изгласаниот (или допрва ќе се донесува, што е горе долу истоветно со СВРШЕНА работа) закон за ПУШТАЊЕ музика, предизвикува многубројни дилеми со своите контроверзи.На фејсбук најдов еден куп коментари, а сакајки да се вклучам, да се обидам нешто можеби и да подобјаснам врз основа на искуството и колку толку интрересот во оваа област, знаејки дека ќе се распишам, ја користам оваа форма за моите согледувања.Се разбира, прифаќам да има и други и поинакви мислења, убаво е да може да се продискутира, но во рамките на културно однесување почитувајки ги разликите и оние кои ги посочуваат.Но некои нешта мораат да појдат од факти, од нешта врз кои се темели законитоста, правната држава (колку ни, или не ни, одговара), а особено во ова време и на ваков начин.

Во Велика Британија доколку некој сака да сними кавер верзија на било која песна, мора да го информира друштвото за заштита на механички права (Mechanical copyright protection society - MCPS), одговорно за заштитата на авторските права на носач на звук а кое без некои особени проблеми ја дава дозволата за снимање на песните од нивната колекција за што не треба да се плати надоместок.Агенцијата автоматски ги колекционира сите авторски права за песната од дискографската куќа за изведувачот на песната. Но ако изведувачот има сопствена дискографска куќа (значи е надвор од системот на етаблираните моќници од големите дискографски концерни кои се и виновни за дереџето на кое спадна светската поп музика), тогаш тој МОРА да им плати на  MPCS пред и да се отпечати една (физичка) копија на производот и тоа 8,5 проценти од продажната цена на секој произведен примерок (кај сингл верзијата, верувам процентот е далеку помал кај албумските варијанти).Не е секој композитор член на MCPS особено доколку не е британец, но затоа може да биде член на слично здружение во својата земја која ги штити авторските права во друга земја.(ова инаку потпаѓа под категоријата: ТРИЕЛА БАБА ЛЕН..)

Доколку некој сака да изведува кавер верзии (значи туѓа музика) во живо, авторските права ги штити друго здружение, Performing right society (PRS), а кое обврските ги регулира со МЕНАЏМЕНТОТ НА КОНЦЕРТНИОТ ПРОСТОР, кој добива од нив паушални дозволи за изведба или снимање во живо на песните кои се во нивната заштитна колкекција. Доколку сопственикот на просторот ја нема потребната лиценца на PRS, тогаш...го крши законот.

Тоа се двата основни закони  кои се дел од законот за авторските права (и влегуваат во корпусот сродни права). Не сум правник, применетата терминологија ми е поедноставена, бидејки во посложената сигурно би се удавил.Ова се параметри (горе долу променливи) по кој се владее естрадната професија.

За да минеме на следното, нешто што има речиси неменливи параметри и се однесува на физички носачи на звук.За дигиталните, само претпоставувам дека некои од ставките вредносно се изменети, бидејки времето ги девалвирало. Од вкупната цена на носачот на звук, 54% диобива дискографската куќа, 16% продажната мрежа, 12% на државен данок, 4% композиторот, а 14% изведувачот. Пронајдете колку чини албумот кој ве интересира, и почнете да делите.Но како ние немаме албуми туку “НАЈНОВИ СИНГЛОВИ”, тешко ќе ви оди со нашите изведувачи.А уште потешко што тие ништо (или еве нека биде речиси-ништо) не продавале, па пресметките нема да ви укажат на Бог знае какви резултати за споредби.

Но, сега е најинтересното. Како се собираат парите за авторски надоместок, и што е уште поинтересно, како се делат?Немојте да прашувате некој наш композитор кој по било која основа има макар и минорна допирна точка со правата и распределбата, бидејки секој има своја вистина, некои болна а некои...исплатлива. Пример од пред повеќе години, но ако верувате дека нештата нешто особено се измениле, тогаш имате проблем, да ми простите, со наивноста. Композитор кој има влијателна улога во посетена дискотека. Еднаш месечно (или можеби беше на два), носи формулари на ЗАМП во кои се испишуваат имињата на авторите и нивните композиции кои наводно се изведувани во дискотеката.Едно триесет се од типот (парафразирам, за да биде поразбирливо) Том Џонс и Дилајла. Никому не му е битно тоа што Том Џонс не е автор на Дилајла ( кој ќе гледа на тоа ) но, останатите десетина листови со по педесетина графи (најмалку) на секој, се испишуваат со името на композиторот и насловот на композицијата по дваесетина пати секоја. Без оглед што таа е сентиш или таква што во дискотека никој не би ја пуштил, па било да е и глув. Очигледно до немај каде, но тоа оди во ЗАМП и се регистрира. И така, постојано.Колку и да е денес процесот променет, суштината, не е!

Ајде да одиме по ред.Свадба!Весело.Среде неа, (не секогаш, ама тие знаат се), доаѓаат араџиите, со тефтерот, треба да се собере арач. Натегање, ваму-таму, дадени договорени пари (тоа наводно се вика паушал), а која музика е изведувана?Јас сум популарен автор, имам 20 хита, сите ми ги изведуваат, посебно на свадби.И мислите дека во листите се наведени моите песни? Изведуваните?Од Цеца до Лукас? Или на нивно место влетуваат песните на...одреден композитор..како на листите од спомнатата дискотека?

Во светот (мислам на САД и Велика Британија и скраја да е, само тие да се светот) при радиските емитувања, радиото (денес ) не може да има дозвола доколку неговиот изведувачки компјутер не е поврзан во централниот на соодветно здружение, па така секоја песна во етерот се регистрира со сите свои податоци.Знам, кај нас веднаш ќе се јават поединци бранејки го сопствениот систем дека и кај нив е така. Можеби, и чест на исклучоците, но доколку тоа би било правило, тогаш би ги имале и горе долу регуларните листи на популарноста.

Ди џејството кај нас е релативно нова професија.Се менувал пристапот и кон неа, но и системот според кој таа функционира .Пред се во однос на алатот со кој се обавува:од гломазните, скапи грамофони, преку це де плеерите, до едноставната сегашна варијанта-лап топ со што поимот ди џеј (диск џокеј), трансформиран во комп (компјутерски) џеј, не е нешто препознатлив и прифатлив.Но реален. Последнава година-две, експанзијата се сведува на локални конобари кои РАЗБИРААТ музика и во втората смена се унапредени во пуштачи на музика за дополнителна дневница, па така се помалку има места за вистинските, посветените на професијата ликови кои умеат да ја создадат или ја освежат атмосферата на просторот. Но според овој нов ЗАКОН, истиот, просторот, односно неговиот сопственик МОРА ДА ИМА ЛИЦЕНЦА од таа засега КВАЗИ институција за собирање надоместок кој по правило би требало да оди за унапредување на македонската музика, организирање на манифестации и слично, со стриктно назначена цел за распределба (и со можност за контрола), а не на контото на македонските автори и изведувачи. Бидејки тие со изведуваната музика 99,102% немаат ништо заедничко. Да се вратам неколку реда назад.Значи, ди џеите немаат обврска за плаќање на било каков надоместок за вршење на услугата, кој е во организацискиот сегмент на објектот, односно неговиот менаџмент, алијас – газда! Крај!

А за крај, што и да кажете, во овие наши услови, и во ова време – невреме, ваквиот закон е арач, лоповлук со неидентификувани корисници и наведени собирачи. Во вакви кризни времиња во кои секој сопственик на локал ќе ви се пожали дека никогаш не било вака лошо иако тие стандардно се жалат и не обидувајки се да ризикуваат и да се обидат да бидат програмски поинвентивни и да градат со време сопствена клиентела а не како во ресторант, да нарачаат: “Донеси ми и мене како на оној од соседната маса! “.Затоа имаме и исти типови кавер (плукни верзија) бендови, без било каква инвенција која привлекува, таканаречени АФТЕР ВОРК ПАРТИ (нарочно го напишав ќирилица, звучи светски а наше!), кои по музичката содржина не се разликуваат од вечерната на истиот простор...А би морало! И After work party, не значи ѓускање на маса и паѓање под неа..Многу проблеми и овој е наполно како дполнителен - НЕПОТРЕБЕН! Ама сила, Бога не моли...

Анализа на Британската сингл листа (28 јули - 4 август)

Рангирањето е неблагодарна работа.Пишувањето за него исто така. Но некој треба и тоа да го прави.За подемот, славата, популарноста, за среќата, трагедијата, несреќата, за чекорот пред или зад другите, за пропуштеното, за можното, за неоствареното, за сонуваното, на илјадници актери на времето, на хероите на младоста која тече, идолите на неброено многу луѓе кои своето време, меѓу другото ќе го идентификуваат со популарноста на таквите. Со проблематиката на минатите топ листи се занимаваат емисијата "Заборави ако можеш" (Радио 2), фан страната на фејсбук на емисијата и серијалот книги "Топ 40. хитови", чие ново продолжение "1981" излегува на крајот на септември. А Диско селектор се занимава со актуелното, сегашното. Доколку професионално се занимавате со естрадата, слободно користете го овој прилог.Би било чесно, заради вложениот труд, само да го наведете изворот. 

Ова е сингл топ листата во Велика Британија за неделата со реден број 31 во 2012.Со важност од 28 јули до 4 август. 

1.Florence & The Machine - Spectrum (Say My Name) (Calvin Harris Mix)
се трета последователна недела на првото место со синглот Spectrum (Say My Name) со 65,790 продадени примероци што е за 2.86% подобра продажба од претходната недела (63,960 ) и подобро дури и од првата влезна недела (64,816), а што е веќе 202,784 копии вкупна продажба на синглот а што во опусот на Florence & The Machine го прави петиот со тираж поголем од 200.000.

2.Maroon 5 (ft Wiz Khalifa) - Payphone
се исто така веќе трета недела зад Florence & The Machine со продажен тираж од 50,626 примероци, следејки ги претходните недели со 57,034 и 63,349 копии со таа разлика што имаа уште една недела со втора позиција (07 јули - 92,318) - што е вкупно 263.327 продадени копии, и да не се заборави: две шампионски недели со 141,410 и 73,998 копии, односно вкупно 215.408 продадени примероци во време престојот на првото место и со оние 263.327 на второто место, синглот веќе има тираж од 478.735 примероци.

Врвните позиции на Florence & The Machine и Maroon 5 со по три последователни недели на непроменети места, се случува за прв пат од периодот февруари - март 2011 кога Someone Like You беше првопласирана за Adele а второпласирана беше Jessie J ft. B.o.B. со Price Tag (четири последователни недели)

3.StooShe - Black Heart 
Во својата шеста недела на британската топ листа StooShe со Black Heart  скокајки од петото на третото место, ја имаат (засега) својата највисока позиција. Продавајки се во тираж од 38.608 примероци синглот веќе стаса до тираж од 258.311 копии.

4.Conor Maynard - Vegas Girl 
И покрај безбројните обиди да го регулира продажниот процес на носачи на звук во Велика Британија, тамошната дискографска индустрија не успева да воспостави цврсти законски дефинирани параметри, што во безброј случаи ги пореметува остварените тиражни резултати, сегашни, а особено споредбите со претходните. Благодарејки на  ниската цена од 59 пени минатата недела, (а што законот не  забранува во првата недела од појавата пониски цени од стандардните), синглот Vegas Girl на деветнасет годишниот Conor Maynard од Брајтон се продаде во тираж од 37.771 примероци со што е полош во две категории од неговиот претходник, синглот Can't Say No (објавен пред 14 недели) - деби позицијата ( No 2) и тиражот од првата недела (74,792). Синглот инаку досега е продаеен во 223.790 копии. И двете песни, двата сингла, се наоѓаат на неговиот деби албум Contrast кој излезе на 30-ти јули и би требало да се е очекува негов висок деби Топ 40 пласман, идната недела.

5.Flo Rida - Whistle
Повторен скок меѓу првите пет направи Flo Rida со Whistle, со поместување за една позија (од 6 на 5) со тираж од 33.808 копии. Да не се заборави, тој беше максимално второпласиран две недели (16, 23 јуни) со тираж од 78.205 + 87.319, потоа една недела третопласиран со тираж од 70.277, две недели четвртопласиран (7 и 14 јули) со тираж од 61.198 + 51.338, една недела на шестата позиција (23 јули) со 35.420 и сега повторно на петотото место. Или севкупен тираж: 417.565

 6. Каrmin - Brokenhearted 
Американскиот тандем Karmin го има својот прв британски хит, синглот Brokenhearted со деби пласман на шестото место со тираж од 32.682 копии. Изненадувачки или не, но тоа е подобра деби позиција одошто во родните им САД каде на Billboard Hot 100 го имаа својот максимум со шеснаесетото место.

7. Rudimental (ft. John Newman) - Feel the love
На седмото место се Rudimental (ft. John Newman) со синглот Feel the love кој ја имаше највисоката позиција со четвртото место (16 јуни - 51.974) но и уште две топ 10 позиции - шеста ( 37.802) и седма (33.801), и сега повторно седма со 32.321 копии.

8.Chris Brown - Don't Wake Me Up 
На осмото место (пад од третото) Chris Brown со Don't Wake Me Up со тираж од 32.109 копии.Претходно со најдобриот пласман на третото место (7 јули - 89.223), потоа четврто (21 јули - 48.060), повторно трето (28 јули - 39.410) и сега како осми.

9.Will.I.Am ft Eva Simons - This Is Love
На деветото место (пад од четвртото) Will.I.Am ft Eva Simons со This Is Love со тираж од 31.099. Претходно една недела четврти (28 јули - 37.820), две недели на третото место (14 и 21 јули) со 64.170 + 50.052 и една недела првопласирани (7 јули ) со тираж од 102.320 примероци.

10.Fun ft. Janelle Monae - We Are Young
И конечно десетата позиција (со повторен скок, овој пат од дванаесетото место) ја држат Fun ft. Janelle Monae со We Are Young, со тираж од 27.236 копии. Кои се нивните претходни позиции во врвните пет? Петти на 19-ти мај со 52.719 примероци, трети ( дури четири пати - 28 април, мај 5 и 12 и 16-ти јуни ) со тиражи: 67.777 + 70.581 + 65.603 + 53.538, второпласирани два пати ( 26-ти мај и 9-ти јуни) со 56.587 + 70.227 и првопласирани (2 јуни) со 72.977 примероци.

Благодарејки на честото емитување на треилерот за Параолимписките игри во кој е искористена песната од 2007 Harder Than You Think на Public Enemy, таа иако никогаш и не била во Топ 200 листата во Велика Британија (иако официелното рангирно поле е Топ 75 се објавуваат првите сто но и се бележат првите 200 ) се појавува минатата недела на No 71 а оваа е веќе на 27-то место со продадени 11.697 копии, со што ова е 18-тиот Топ 75 на ветераните на хип хопот, но и нивниот десети Топ 40 хит, зголемувајки го тој скор 15 години по претходниот He Got Game.

За одбележување се деби позициите на неколку изведувачи во Топ 40 полето. На 26-тото место е францускиот ди џеј и продуцент Cedric Gervais со својот деби хит Molly со тираж од 11.724 продадени примероци, Madeon е 35-ти со и 8.001 копии,  групата Frontline на MC Clement Marfo со првиот хит Champion е 38-ма со 7.410 копии. 

На чекор од Топ 40 полето но во Топ 75 позиционирањето, се два сингла од компилацијскиот албум со музика од отворањето на Олимпијските игри во Лондон, но кои засега ги имаат овие максимални позиции што се должи на фактот дека се објавени само еден ден пред појавувањето на важечката англиска рангирна тиражна листа.Тоа се кавер верзијата Come Together на Beatles во изведба на Arctic Monkeys со 67-то место и 3.598 примероци и Caliban's Dream со Underworld, Dame Evelyn Glennie, Only Men Aloud, Evelyn Roberts & Alex Trimble како 69-ти сo 3.389 продадени примероци. Повеќе е од очекувано овие синглови да имаат Топ 40 пласман следната недела . 

Пред крај на оваа триесет и прва недела на 2012, последниот Топ 75 новитет, новиот сингл Sovereign Light Cafe на Keane кој се појавува на 74-тото место со 3.236 копии. Лош тиражен пласман за Keane и покрај добриот пласман (No 19) според радио емитувањето во Велика Британија.

За крај, најголемиот скок неделава, од 28 на 16 место (со завиден тиражен резултат: 17.626 примероци)  за хип хоп екипата Far East Movement и поп триото од Барбадос Cover Drive на кои синглот Turn Up The Love им е четвртиот заеднички (како соработка) Топ 20 хит.

Во однос на претходната недела (3,293,659), оваа триесет и прва, забележан е пад на продажбата на сингловите во Велика Британија од 4,59% со тиражен скор од 3,142,600 примероци (дигитални и физички), или тоа е - 0,41 % помалку во однос на истата недела лани, 2011 година со тогашниот тираж од 3.129.866 примероци.